örtmək
阿塞拜疆语
词源
源自原始突厥语 *ört- (“覆盖”)，[1] 参见örpək (“头巾”)。
与土耳其语 örtmek (“覆盖，关”)、楚瓦什语 витме (vitme, “覆盖，保护，关”)等同源。
发音
动词
örtmək
- (及物) 关 (门窗等)
- 近义词： bağlamaq
- Qapını ört! ― 把门关上！
- (及物) 隐藏，掩盖
- 近义词： ört-basdır etmək、gizlətmək
- (及物) 覆盖，遮蔽
- 近义词： bürümək
- Buludlar göyü örtdü. ― 云遮蔽著天空。
- (及物) 掩饰，隐瞒
变位
örtmək的变位
| 肯定 | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 主语非过去分词 | ördən | |||||||
| 主语过去分词 | örtmüş | |||||||
| 主语将来确定分词 | ördəcəq | |||||||
| 非主语分词 | (mənim +) örtdüyüm | (sənin +) örtdüyün | (属施 +) örtdüyü | (bizim +) örtdüyümüz | (sizin +) örtdüyünüz | (属施 +) örtdüyü 或 örtdükləri | ||
| ördüb | ||||||||
| 一般时间分词 | ördəndə | |||||||
| 强化分词 | örtdükcə | |||||||
| 特定时间分词 | ördərkən | |||||||
| 情态分词 | ördərək | |||||||
| 不定式 | örtmək | |||||||
| 单数 | 复数 | |||||||
| 第一 | 第二 | 第三 | 第一 | 第二 | 第三 | |||
| 直陈 | 现在 | 一般 | ördürəm | ördürsən | ördür | ördürük | ördürsünüz | ördürlər |
| 完成1 | örtmüşəm | örtmüsən, örtmüşsən* |
örtmüşdür | örtmüşük | örtmüsünüz, örtmüşsünüz* |
örtmüşlər | ||
| 完成2 | – | örtübsən | örtüb(dür) | – | örtübsünüz | örtüb(dür)lər | ||
| 过去 | 一般 | örtdüm | örtdün | örtdü | örtdük | örtdünüz | örtdülər | |
| 连续 | ördürdüm | ördürdün | ördürdü | ördürdük | ördürdünüz | ördürdülər | ||
| 完成 | örtmüşdüm | örtmüşdün | örtmüşdü | örtmüşdük | örtmüşdünüz | örtmüşdülər | ||
| 将来 | 确定 | ördəcəyəm | ördəcəksən | ördəcək | ördəcəyik | ördəcəksiniz | ördəcəklər | |
| 不定 | ördərəm | ördərsən | ördər | ördərik | ördərsiniz | ördərlər | ||
| 过去将来 | 确定 | ördəcəkdim | ördəcəkdin | ördəcəkdi | ördəcəkdik | ördəcəkdiniz | ördəcəkdilər | |
| 不定 | ördərdim | ördərdin | ördərdi | ördərdik | ördərdiniz | ördərdilər | ||
| 条件 | 现在 | örtsəm | örtsən | örtsə | örtsək | örtsəniz | örtsələr | |
| 过去 | örtsəydim | örtsəydin | örtsəydi | örtsəydik | örtsəydiniz | örtsəydilər | ||
| 虚拟 | ördəm | ördəsən | ördə | ördək | ördəsiniz | ördələr | ||
| 劝励 | ördəsiyəm | ördəsisən | ördəsi | ördəsiyik | ördəsisiniz | ördəsilər | ||
| 强制 | 现在 | örtməliyəm | örtməlisən | örtməli | örtməliyik | örtməlisiniz | örtməlilər | |
| 过去 | örtməliydim | örtməliydin | örtməliydi | örtməliydik | örtməliydiniz | örtməliydilər | ||
| 证据 | 现在 | ördürmişəm | ördürmişsən | ördürmiş | ördürmişük | ördürmişsünüz | ördürmişlər | |
| 过去 | ördübmişəm | ördübmişsən | ördübmiş | ördübmişük | ördübmişsünüz | ördübmişlər | ||
| 祈使 | ördüm | ört | örtsün | ördək, ördəlim* |
ördün | örtsünlər | ||
| 否定 | ||||||||
| 主语非过去分词 | örtməyən | |||||||
| 主语过去分词 | örtməmiş | |||||||
| 主语将来确定分词 | örtməyəcəq | |||||||
| 非主语分词 | (mənim +) örtmədiyim | (sənin +) örtmədiyin | (属施 +) örtmədiyi | (bizim +) örtmədiyimiz | (sizin +) örtmədiyiniz | (属施 +) örtmədiyi 或 örtmədikləri | ||
| 动副词 | örtməyib | |||||||
| 一般时间分词 | örtməyəndə | |||||||
| 强化分词 | örtmədikcə | |||||||
| 特定时间分词 | örtməyərkən | |||||||
| 情态分词 | örtməyərək | |||||||
| 不定式 | örtməmək | |||||||
| 单数 | 复数 | |||||||
| 第一 | 第二 | 第三 | 第一 | 第二 | 第三 | |||
| 直陈 | 现在 | 一般 | örtmürəm | örtmürsən | örtmür | örtmürük | örtmürsünüz | örtmürlər |
| 完成1 | örtməmişəm | örtməmisən, örtməmişsən* |
örtməmiş | örtməmişik | örtməmisiniz, örtməmişsiniz* |
örtməmişlər | ||
| 完成2 | – | örtməyibsən | örtməyib(dir) | – | örtməyibsiniz | örtməyib(dir)lər | ||
| 过去 | 一般 | örtmədim | örtmədin | örtmədi | örtmədik | örtmədiniz | örtmədilər | |
| 连续 | örtmürdüm | örtmürdün | örtmürdü | örtmürdük | örtmürdünüz | örtmürdülər | ||
| 完成 | örtməmişdim | örtməmişdin | örtməmişdi | örtməmişdik | örtməmişdiniz | örtməmişdilər | ||
| 将来 | 确定 | örtməyəcəyəm | örtməyəcəksən | örtməyəcək | örtməyəcəyik | örtməyəcəksiniz | örtməyəcəklər | |
| 不定 | örtmərəm | örtmərsən, örtməzsən |
örtməz | örtmərik | örtmərsiniz, örtməzsiniz | örtməzlər | ||
| 过去将来 | 确定 | örtməyəcəkdim | örtməyəcəkdin | örtməyəcəkdi | örtməyəcəkdik | örtməyəcəkdiniz | örtməyəcəkdilər | |
| 不定 | örtməzdim | örtməzdin | örtməzdi | örtməzdik | örtməzdiniz | örtməzdilər | ||
| 条件 | 现在 | örtməsəm | örtməsən | örtməsə | örtməsək | örtməsəniz | örtməsələr | |
| 过去 | örtməsəydim | örtməsəydin | örtməsəydi | örtməsəydik | örtməsəydiniz | örtməsəydilər | ||
| 虚拟 | örtməyəm | örtməyəsən | örtməyə | örtməyək | örtməyəsiniz | örtməyələr | ||
| 劝励 | örtməyəsiyəm | örtməyəsisən | örtməyəsi | örtməyəsiyik | örtməyəsisiniz | örtməyəsilər | ||
| 强制 | 现在 | örtməməliyəm | örtməməlisən | örtməməli | örtməməliyik | örtməməlisiniz | örtməməlilər | |
| 过去 | örtməməliydim | örtməməliydin | örtməməliydi | örtməməliydik | örtməməliydiniz | örtməməliydilər | ||
| 证据 | 现在 | örtməyirmişəm | örtməyirmişsən | örtməyirmiş | örtməyirmişük | örtməyirmişsünüz | örtməyirmişlər | |
| 过去 | örtməyibmişəm | örtməyibmişsən | örtməyibmiş | örtməyibmişük | örtməyibmişsünüz | örtməyibmişlər | ||
| 祈使 | örtməyim | örtmə | örtməsin | örtməyək ördməyəlim* |
örtməyin | örtməsinlər | ||
| 潜在否定 | ||||||||
| 主语非过去分词 | ördəmməyən | |||||||
| 主语将来确定分词 | ördəmməyəcəq | |||||||
| 非主语分词 | (mənim +) ördəmmədiyim | (sənin +) ördəmmədiyin | (属施 +) ördəmmədiyi | (bizim +) ördəmmədiyimiz | (sizin +) ördəmmədiyiniz | (属施 +) ördəmmədiyi 或 ördəmmədikləri | ||
| 动副词 | ördəmməyib | |||||||
| 一般时间分词 | ördəmməyəndə | |||||||
| 强化分词 | ördəmmədikcə | |||||||
| 特定时间分词 | ördəmməyərkən | |||||||
| 情态分词 | ördəmməyərək | |||||||
| 不定式 | ördəmməmək | |||||||
| 单数 | 复数 | |||||||
| 第一 | 第二 | 第三 | 第一 | 第二 | 第三 | |||
| 直陈 | 现在 | 一般 | ördəmmirəm | ördəmmirsən | ördəmmir | ördəmmirik | ördəmmirsiniz | ördəmmirlər |
| 完成1 | ördəmməmişəm | ördəmməmisən, ördəmməmişsən* |
ördəmməmişdir | ördəmməmişik | ördəmməmisiniz, ördəmməmişsiniz* |
ördəmməşmilər | ||
| 完成2 | – | ördəmməyibsən | ördəmməyib(dir) | – | ördəmməyibsiniz | ördəmməyib(dir)lər | ||
| 过去 | 一般 | ördəmmədim | ördəmmədin | ördəmmədi | ördəmmədik | ördəmmədinüz | ördəmmədilər | |
| 连续 | ördəmmirdim | ördəmmirdin | ördəmmirdi | ördəmmirdik | ördəmmirdiniz | ördəmmirdülir | ||
| 完成 | ördəmməmişdim | ördəmməmişdin | ördəmməmişdi | ördəmməmişdik | ördəmməmişdiniz | ördəmməmişdilər | ||
| 将来 | 确定 | ördəmməyəcəyəm | ördəmməyəcəksən | ördəmməyəcək | ördəmməyəcəyik | ördəmməyəcəksiniz | ördəmməyəcəklər | |
| 不定 | ördəmmərəm | ördəmmərsən, ördəmməzsən |
ördəmməz | ördəmmərik | ördəmmərsiniz, ördəmməzsiniz |
ördəmməzlər | ||
| 过去将来 | 确定 | ördəmməyəcəkdim | ördəmməyəcəkdin | ördəmməyəcəkdi | ördəmməyəcəkdik | ördəmməyəcəkdiniz | ördəmməyəcəkdilər | |
| 不定 | ördəmməzdim | ördəmməzdin | ördəmməzdi | ördəmməzdik | ördəmməzdiniz | ördəmməzdilər | ||
| 条件 | 现在 | ördəmməsəm | ördəmməsən | ördəmməsə | ördəmməsək | ördəmməsəniz | ördəmməsələr | |
| 过去 | ördəmməsəydim | ördəmməsəydin | ördəmməsəydi | ördəmməsəydik | ördəmməsəydiniz | ördəmməsəydilər | ||
| 虚拟 | ördəmməyəm | ördəmməyəsən | ördəmməyə | ördəmməyək | ördəmməyəsiniz | ördəmməyələr | ||
| 祈使 | ördəmməyim | ördəmmə | ördəmməsin | ördəmməyək | ördəmməyin | ördəmməsinlər | ||
| 注：部分变位形式可能只是假设，并非每一种变位形式都确实存在。 | ||||||||
| * 旧式或高语域 | ||||||||
派生词
- ört-basdır (“掩盖，掩饰”)
- örtülü
- örtük (“毯子”)
参考资料
- ↑ Starostin, Sergei; Dybo, Anna; Mudrak, Oleg (2003), “*ört-”, Etymological dictionary of the Altaic languages [阿尔泰语系词源词典] (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill