taxmaq
阿塞拜疆语
| 其他字母 | |
|---|---|
| 西里尔字母 | тахмаг |
| 拉丁字母 | taxmaq |
| 波斯-阿拉伯字母 | تاخماق |
词源
源自原始突厥语 *dAk- (“系，加”)[1]。与土耳其语 takmak等同源。
发音
动词
taxmaq
- (及物) 附，加，系，挂
- (及物) 穿，戴 （衣服、首饰等）
- (及物, 引申) 穿，戴 （衣服、首饰等）
- Qabaqlar sırğa yalnız qızlar taxardı, ancaq indi oğlanlar da taxır.
- 以前，只有女孩儿会戴耳环，但现在也有男孩儿戴。
- 近义词： geymək
变位
taxmaq的变位
| 肯定 | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 主语非过去分词 | taxan | |||||||
| 主语过去分词 | taxmış | |||||||
| 主语将来确定分词 | taxacaq | |||||||
| 非主语分词 | (mənim +) taxdığım | (sənin +) taxdığın | (属施 +) taxdığı | (bizim +) taxdığımız | (sizin +) taxdığınız | (属施 +) taxdığı 或 taxdıqları | ||
| taxıb | ||||||||
| 一般时间分词 | taxanda | |||||||
| 强化分词 | taxdıqca | |||||||
| 特定时间分词 | taxarkən | |||||||
| 情态分词 | taxaraq | |||||||
| 不定式 | taxmaq | |||||||
| 单数 | 复数 | |||||||
| 第一 | 第二 | 第三 | 第一 | 第二 | 第三 | |||
| 直陈 | 现在 | 一般 | taxıram | taxırsan | taxır | taxırıq | taxırsınız | taxırlar |
| 完成1 | taxmışam | taxmısan, taxmışsan* |
taxmışdır | taxmışıq | taxmısınız, taxmışsınız* |
taxmışlar | ||
| 完成2 | – | taxıbsan | taxıb(dır) | – | taxıbsınız | taxıb(dır)lar | ||
| 过去 | 一般 | taxdım | taxdın | taxdı | taxdıq | taxdınız | taxdılar | |
| 连续 | taxırdım | taxırdın | taxırdı | taxırdıq | taxırdınız | taxırdılar | ||
| 完成 | taxmışdım | taxmışdın | taxmışdı | taxmışdıq | taxmışdınız | taxmışdılar | ||
| 将来 | 确定 | taxacağam | taxacaqsan | taxacaq | taxacağıq | taxacaqsınız | taxacaqlar | |
| 不定 | taxaram | taxarsan | taxar | taxarıq | taxarsınız | taxarlar | ||
| 过去将来 | 确定 | taxacaqdım | taxacaqdın | taxacaqdı | taxacaqdıq | taxacaqdınız | taxacaqdılar | |
| 不定 | taxardım | taxardın | taxardı | taxardıq | taxardınız | taxardılar | ||
| 条件 | 现在 | taxsam | taxsan | taxsa | taxsaq | taxsanız | taxsalar | |
| 过去 | taxsaydım | taxsaydın | taxsaydı | taxsaydıq | taxsaydınız | taxsaydılar | ||
| 虚拟 | taxam | taxasan | taxa | taxaq | taxasınız | taxalar | ||
| 劝励 | taxasıyam | taxasısan | taxası | taxasıyıq | taxasısınız | taxasılar | ||
| 强制 | 现在 | taxmalıyam | taxmalısan | taxmalı | taxmalıyıq | taxmalısınız | taxmalılar | |
| 过去 | taxmalıydım | taxmalıydın | taxmalıydı | taxmalıydıq | taxmalıydınız | taxmalıydılar | ||
| 证据 | 现在 | taxırmışam | taxırmışsan | taxırmış | taxırmışıq | taxırmışsınız | taxırmışlar | |
| 过去 | taxıbmışam | taxıbmışsan | taxıbmış | taxıbmışıq | taxıbmışsınız | taxıbmışlar | ||
| 祈使 | taxım | tax | taxsın | taxaq, taxalım* |
taxın | taxsınlar | ||
| 否定 | ||||||||
| 主语非过去分词 | taxmayan | |||||||
| 主语过去分词 | taxmamış | |||||||
| 主语将来确定分词 | taxmayacaq | |||||||
| 非主语分词 | (mənim +) taxmadığım | (sənin +) taxmadığın | (属施 +) taxmadığı | (bizim +) taxmadığımız | (sizin +) taxmadığınız | (属施 +) taxmadığı 或 taxmadıqları | ||
| 动副词 | taxmayıb | |||||||
| 一般时间分词 | taxmayanda | |||||||
| 强化分词 | taxmadıqca | |||||||
| 特定时间分词 | taxmayarkən | |||||||
| 情态分词 | taxmayaraq | |||||||
| 不定式 | taxmamaq | |||||||
| 单数 | 复数 | |||||||
| 第一 | 第二 | 第三 | 第一 | 第二 | 第三 | |||
| 直陈 | 现在 | 一般 | taxmıram | taxmırsan | taxmır | taxmırıq | taxmırsınız | taxmırlar |
| 完成1 | taxmamışam | taxmamısan, taxmamışsan* |
taxmamış | taxmamışıq | taxmamısınız, taxmamışsınız* |
taxmamışlar | ||
| 完成2 | – | taxmayıbsan | taxmayıb(dır) | – | taxmayıbsınız | taxmayıb(dır)lar | ||
| 过去 | 一般 | taxmadım | taxmadın | taxmadı | taxmadıq | taxmadınız | taxmadılar | |
| 连续 | taxmırdım | taxmırdın | taxmırdı | taxmırdıq | taxmırdınız | taxmırdılar | ||
| 完成 | taxmamışdım | taxmamışdın | taxmamışdı | taxmamışdıq | taxmamışdınız | taxmamışdılar | ||
| 将来 | 确定 | taxmayacağam | taxmayacaqsan | taxmayacaq | taxmayacağıq | taxmayacaqsınız | taxmayacaqlar | |
| 不定 | taxmaram | taxmarsan, taxmazsan |
taxmaz | taxmarıq | taxmarsınız, taxmazsınız | taxmazlar | ||
| 过去将来 | 确定 | taxmayacaqdım | taxmayacaqdın | taxmayacaqdı | taxmayacaqdıq | taxmayacaqdınız | taxmayacaqdılar | |
| 不定 | taxmazdım | taxmazdın | taxmazdı | taxmazdıq | taxmazdınız | taxmazdılar | ||
| 条件 | 现在 | taxmasam | taxmasan | taxmasa | taxmasaq | taxmasanız | taxmasalar | |
| 过去 | taxmasaydım | taxmasaydın | taxmasaydı | taxmasaydıq | taxmasaydınız | taxmasaydılar | ||
| 虚拟 | taxmayam | taxmayasan | taxmaya | taxmayaq | taxmayasınız | taxmayalar | ||
| 劝励 | taxmayasıyam | taxmayasısan | taxmayası | taxmayasıyıq | taxmayasısınız | taxmayasılar | ||
| 强制 | 现在 | taxmamalıyam | taxmamalısan | taxmamalı | taxmamalıyıq | taxmamalısınız | taxmamalılar | |
| 过去 | taxmamalıydım | taxmamalıydın | taxmamalıydı | taxmamalıydıq | taxmamalıydınız | taxmamalıydılar | ||
| 证据 | 现在 | taxmayırmışam | taxmayırmışsan | taxmayırmış | taxmayırmışıq | taxmayırmışsınız | taxmayırmışlar | |
| 过去 | taxmayıbmışam | taxmayıbmışsan | taxmayıbmış | taxmayıbmışıq | taxmayıbmışsınız | taxmayıbmışlar | ||
| 祈使 | taxmayım | taxma | taxmasın | taxmayaq taxmayalım* |
taxmayın | taxmasınlar | ||
| 潜在否定 | ||||||||
| 主语非过去分词 | taxammayan | |||||||
| 主语将来确定分词 | taxammayacaq | |||||||
| 非主语分词 | (mənim +) taxammadığım | (sənin +) taxammadığın | (属施 +) taxammadığı | (bizim +) taxammadığımız | (sizin +) taxammadığınız | (属施 +) taxammadığı 或 taxammadıqları | ||
| 动副词 | taxammayıb | |||||||
| 一般时间分词 | taxammayanda | |||||||
| 强化分词 | taxammadıqca | |||||||
| 特定时间分词 | taxammayarkən | |||||||
| 情态分词 | taxammayaraq | |||||||
| 不定式 | taxammamaq | |||||||
| 单数 | 复数 | |||||||
| 第一 | 第二 | 第三 | 第一 | 第二 | 第三 | |||
| 直陈 | 现在 | 一般 | taxammıram | taxammırsan | taxammır | taxammırıq | taxammırsınız | taxammırlar |
| 完成1 | taxammamışam | taxammamısan, taxammamışsan* |
taxammamışdır | taxammamışıq | taxammamısınız, taxammamışsınız* |
taxammaşmılar | ||
| 完成2 | – | taxammayıbsan | taxammayıb(dır) | – | taxammayıbsınız | taxammayıb(dır)lar | ||
| 过去 | 一般 | taxammadım | taxammadın | taxammadı | taxammadıq | taxammadınız | taxammadılar | |
| 连续 | taxammırdım | taxammırdın | taxammırdı | taxammırdıq | taxammırdınız | taxammırdılır | ||
| 完成 | taxammamışdım | taxammamışdın | taxammamışdı | taxammamışdıq | taxammamışdınız | taxammamışdılar | ||
| 将来 | 确定 | taxammayacağam | taxammayacaqsan | taxammayacaq | taxammayacağıq | taxammayacaqsınız | taxammayacaqlar | |
| 不定 | taxammaram | taxammarsan, taxammazsan |
taxammaz | taxammarıq | taxammarsınız, taxammazsınız |
taxammazlar | ||
| 过去将来 | 确定 | taxammayacaqdım | taxammayacaqdın | taxammayacaqdı | taxammayacaqdıq | taxammayacaqdınız | taxammayacaqdılar | |
| 不定 | taxammazdım | taxammazdın | taxammazdı | taxammazdıq | taxammazdınız | taxammazdılar | ||
| 条件 | 现在 | taxammasam | taxammasan | taxammasa | taxammasaq | taxammasanız | taxammasalar | |
| 过去 | taxammasaydım | taxammasaydın | taxammasaydı | taxammasaydıq | taxammasaydınız | taxammasaydılar | ||
| 虚拟 | taxammayam | taxammayasan | taxammaya | taxammayaq | taxammayasınız | taxammayalar | ||
| 祈使 | taxammayım | taxamma | taxammasın | taxammayaq | taxammayın | taxammasınlar | ||
| 注：部分变位形式可能只是假设，并非每一种变位形式都确实存在。 | ||||||||
| * 旧式或高语域 | ||||||||
参考资料
- ↑ Starostin, Sergei; Dybo, Anna; Mudrak, Oleg (2003), “*dAk-”, Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill