ऊर्ध्व
梵语
词源
来自原始印欧语 *h₃rdʰwo- (“high, upright”)。同源包括古希腊语 ὀρθός (orthos) 拉丁语 arduus。在构词上形成自动词词根 √vṛdh (“to grow; elevate”)。
形容词
ऊर्ध्व (ūrdhvá)
- rising (上升)或 tending upwards(趋于向上), raised(突起的), elevated(提高的), erected(勃起的), erect(竖立), upright(垂直), high(高), above(上面的)
- ऊर्ध्व ऊ षु ण ऊतये तिष्ठा देवो न सविता |
- ऊर्ध्वोवाजस्य सनिता यदञ्जिभिर्वाघद्भिर्विह्वयामहे ||
- ūrdhva ū ṣu ṇa ūtaye tiṣṭhā devo na savitā |
- ūrdhvovājasya sanitā yadañjibhirvāghadbhirvihvayāmahe ||
- Stand up erect to lend us aid, stand up like Savitar the God:
- Erect as strength-bestower we call aloud, with unguents and with priests, on thee.
变格
| ऊर्ध्व 的阳性 a-词干变格 | |||
|---|---|---|---|
| 主格单数 | ऊर्ध्वः (ūrdhvaḥ) | ||
| 属格单数 | ऊर्ध्वस्य (ūrdhvasya) | ||
| 单数 | 双数 | 复数 | |
| 主格 | ऊर्ध्वः (ūrdhvaḥ) | ऊर्ध्वौ (ūrdhvau) | ऊर्ध्वाः (ūrdhvāḥ) |
| 呼格 | ऊर्ध्व (ūrdhva) | ऊर्ध्वौ (ūrdhvau) | ऊर्ध्वाः (ūrdhvāḥ) |
| 宾格 | ऊर्ध्वम् (ūrdhvam) | ऊर्ध्वौ (ūrdhvau) | ऊर्ध्वान् (ūrdhvān) |
| 工具格 | ऊर्ध्वेन (ūrdhvena) | ऊर्ध्वाभ्याम् (ūrdhvābhyām) | ऊर्ध्वैः (ūrdhvaiḥ) |
| 与格 | ऊर्ध्वाय (ūrdhvāya) | ऊर्ध्वाभ्याम् (ūrdhvābhyām) | ऊर्ध्वेभ्यः (ūrdhvebhyaḥ) |
| 离格 | ऊर्ध्वात् (ūrdhvāt) | ऊर्ध्वाभ्याम् (ūrdhvābhyām) | ऊर्ध्वेभ्यः (ūrdhvebhyaḥ) |
| 属格 | ऊर्ध्वस्य (ūrdhvasya) | ऊर्ध्वयोः (ūrdhvayoḥ) | ऊर्ध्वानाम् (ūrdhvānām) |
| 位格 | ऊर्ध्वे (ūrdhve) | ऊर्ध्वयोः (ūrdhvayoḥ) | ऊर्ध्वेषु (ūrdhveṣu) |
| ऊर्ध्व 的阴性 ā-词干变格 | |||
|---|---|---|---|
| 主格单数 | ऊर्ध्वा (ūrdhvā) | ||
| 属格单数 | ऊर्ध्वायाः (ūrdhvāyāḥ) | ||
| 单数 | 双数 | 复数 | |
| 主格 | ऊर्ध्वा (ūrdhvā) | ऊर्ध्वे (ūrdhve) | ऊर्ध्वाः (ūrdhvāḥ) |
| 呼格 | ऊर्ध्वे (ūrdhve) | ऊर्ध्वे (ūrdhve) | ऊर्ध्वाः (ūrdhvāḥ) |
| 宾格 | ऊर्ध्वाम् (ūrdhvām) | ऊर्ध्वे (ūrdhve) | ऊर्ध्वाः (ūrdhvāḥ) |
| 工具格 | ऊर्ध्वया (ūrdhvayā) | ऊर्ध्वाभ्याम् (ūrdhvābhyām) | ऊर्ध्वाभिः (ūrdhvābhiḥ) |
| 与格 | ऊर्ध्वायै (ūrdhvāyai) | ऊर्ध्वाभ्याम् (ūrdhvābhyām) | ऊर्ध्वाभ्यः (ūrdhvābhyaḥ) |
| 离格 | ऊर्ध्वायाः (ūrdhvāyāḥ) | ऊर्ध्वाभ्याम् (ūrdhvābhyām) | ऊर्ध्वाभ्यः (ūrdhvābhyaḥ) |
| 属格 | ऊर्ध्वायाः (ūrdhvāyāḥ) | ऊर्ध्वयोः (ūrdhvayoḥ) | ऊर्ध्वानाम् (ūrdhvānām) |
| 位格 | ऊर्ध्वायाम् (ūrdhvāyām) | ऊर्ध्वयोः (ūrdhvayoḥ) | ऊर्ध्वासु (ūrdhvāsu) |
| ऊर्ध्व 的中性 a-词干变格 | |||
|---|---|---|---|
| 主格单数 | ऊर्ध्वम् (ūrdhvam) | ||
| 属格单数 | ऊर्ध्वस्य (ūrdhvasya) | ||
| 单数 | 双数 | 复数 | |
| 主格 | ऊर्ध्वम् (ūrdhvam) | ऊर्ध्वे (ūrdhve) | ऊर्ध्वानि (ūrdhvāni) |
| 呼格 | ऊर्ध्व (ūrdhva) | ऊर्ध्वे (ūrdhve) | ऊर्ध्वानि (ūrdhvāni) |
| 宾格 | ऊर्ध्वम् (ūrdhvam) | ऊर्ध्वे (ūrdhve) | ऊर्ध्वानि (ūrdhvāni) |
| 工具格 | ऊर्ध्वेन (ūrdhvena) | ऊर्ध्वाभ्याम् (ūrdhvābhyām) | ऊर्ध्वैः (ūrdhvaiḥ) |
| 与格 | ऊर्ध्वाय (ūrdhvāya) | ऊर्ध्वाभ्याम् (ūrdhvābhyām) | ऊर्ध्वेभ्यः (ūrdhvebhyaḥ) |
| 离格 | ऊर्ध्वात् (ūrdhvāt) | ऊर्ध्वाभ्याम् (ūrdhvābhyām) | ऊर्ध्वेभ्यः (ūrdhvebhyaḥ) |
| 属格 | ऊर्ध्वस्य (ūrdhvasya) | ऊर्ध्वयोः (ūrdhvayoḥ) | ऊर्ध्वानाम् (ūrdhvānām) |
| 位格 | ऊर्ध्वे (ūrdhve) | ऊर्ध्वयोः (ūrdhvayoḥ) | ऊर्ध्वेषु (ūrdhveṣu) |
用法
在古典梵语中主要出现在复合词中。
名词
ऊर्ध्व (ūrdhvá) (n)
- height(高度,高处), elevation(高地)
- anything placed above or higher (位于上方或更高处的任何东西)(+ 离格)
- ऊर्ध्वं (ūrdhvaṃ)-√gam — to go upwards or into heaven, die
变格
| ऊर्ध्व 的中性 a-词干变格 | |||
|---|---|---|---|
| 主格单数 | ऊर्ध्वम् (ūrdhvam) | ||
| 属格单数 | ऊर्ध्वस्य (ūrdhvasya) | ||
| 单数 | 双数 | 复数 | |
| 主格 | ऊर्ध्वम् (ūrdhvam) | ऊर्ध्वे (ūrdhve) | ऊर्ध्वानि (ūrdhvāni) |
| 呼格 | ऊर्ध्व (ūrdhva) | ऊर्ध्वे (ūrdhve) | ऊर्ध्वानि (ūrdhvāni) |
| 宾格 | ऊर्ध्वम् (ūrdhvam) | ऊर्ध्वे (ūrdhve) | ऊर्ध्वानि (ūrdhvāni) |
| 工具格 | ऊर्ध्वेन (ūrdhvena) | ऊर्ध्वाभ्याम् (ūrdhvābhyām) | ऊर्ध्वैः (ūrdhvaiḥ) |
| 与格 | ऊर्ध्वाय (ūrdhvāya) | ऊर्ध्वाभ्याम् (ūrdhvābhyām) | ऊर्ध्वेभ्यः (ūrdhvebhyaḥ) |
| 离格 | ऊर्ध्वात् (ūrdhvāt) | ऊर्ध्वाभ्याम् (ūrdhvābhyām) | ऊर्ध्वेभ्यः (ūrdhvebhyaḥ) |
| 属格 | ऊर्ध्वस्य (ūrdhvasya) | ऊर्ध्वयोः (ūrdhvayoḥ) | ऊर्ध्वानाम् (ūrdhvānām) |
| 位格 | ऊर्ध्वे (ūrdhve) | ऊर्ध्वयोः (ūrdhvayoḥ) | ऊर्ध्वेषु (ūrdhveṣu) |
介词
ऊर्ध्व (ūrdhvá)
- in the sequel(结果), in the later part (在后来部分)(比如一本书或手稿的后来部分;因为在梵语手稿中后来的书叶位于上面), subsequent(后来的), after(后面的,在……之后)(连同离格)
- अत ऊर्ध्वम् (ata ūrdhvam), 或 इत ऊर्ध्वम् (ita ūrdhvam) — hence forward, from that time forward, after that passage, hereafter
- ऊर्ध्वं संवत्सरात् (ūrdhvaṃ saṃvatsarāt) — after a year
- ऊर्ध्वं देहात् (ūrdhvaṃ dehāt), — after life, after death
- after(在……之后), after the death of (在……死后)(+ 离格)
- ऊर्ध्वं पितुः (ūrdhvaṃ pituḥ) — after the father's death
- in a high tone(用高音调), aloud(大声)
