köçmək
阿塞拜疆语
| 其他字母 | |
|---|---|
| 西里尔字母 | көчмәк |
| 拉丁字母 | köçmək |
| 波斯-阿拉伯字母 | کؤچمک |
词源
源自原始突厥语 *göč- (“移动”)[1]。与土库曼语, 土耳其语 göçmek, 克里米亚鞑靼语 köçmek, 楚瓦什语 куҫ (kuś)同源。
发音
动词
köçmək 〈不及物〉
- 移动，搬迁
- Biz keçən il təzə evimizə köçdük ― 去年我们搬到了新家。
- 迁徙
- Quşlar baharda isti ölkələrə köçür. ― 秋天，鸟儿迁徙到温暖的国家。
- 近义词： köç etmək
- 女性结婚（搬到婆家住）
- 〈喻〉 死
变位
köçmək的变位
| 肯定 | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 主语非过去分词 | köçən | |||||||
| 主语过去分词 | köçmüş | |||||||
| 主语将来确定分词 | köçəcəq | |||||||
| 非主语分词 | (mənim +) köçdüyüm | (sənin +) köçdüyün | (属施 +) köçdüyü | (bizim +) köçdüyümüz | (sizin +) köçdüyünüz | (属施 +) köçdüyü 或 köçdükləri | ||
| köçüb | ||||||||
| 一般时间分词 | köçəndə | |||||||
| 强化分词 | köçdükcə | |||||||
| 特定时间分词 | köçərkən | |||||||
| 情态分词 | köçərək | |||||||
| 不定式 | köçmək | |||||||
| 单数 | 复数 | |||||||
| 第一 | 第二 | 第三 | 第一 | 第二 | 第三 | |||
| 直陈 | 现在 | 一般 | köçürəm | köçürsən | köçür | köçürük | köçürsünüz | köçürlər |
| 完成1 | köçmüşəm | köçmüsən, köçmüşsən* |
köçmüşdür | köçmüşük | köçmüsünüz, köçmüşsünüz* |
köçmüşlər | ||
| 完成2 | – | köçübsən | köçüb(dür) | – | köçübsünüz | köçüb(dür)lər | ||
| 过去 | 一般 | köçdüm | köçdün | köçdü | köçdük | köçdünüz | köçdülər | |
| 连续 | köçürdüm | köçürdün | köçürdü | köçürdük | köçürdünüz | köçürdülər | ||
| 完成 | köçmüşdüm | köçmüşdün | köçmüşdü | köçmüşdük | köçmüşdünüz | köçmüşdülər | ||
| 将来 | 确定 | köçəcəyəm | köçəcəksən | köçəcək | köçəcəyik | köçəcəksiniz | köçəcəklər | |
| 不定 | köçərəm | köçərsən | köçər | köçərik | köçərsiniz | köçərlər | ||
| 过去将来 | 确定 | köçəcəkdim | köçəcəkdin | köçəcəkdi | köçəcəkdik | köçəcəkdiniz | köçəcəkdilər | |
| 不定 | köçərdim | köçərdin | köçərdi | köçərdik | köçərdiniz | köçərdilər | ||
| 条件 | 现在 | köçsəm | köçsən | köçsə | köçsək | köçsəniz | köçsələr | |
| 过去 | köçsəydim | köçsəydin | köçsəydi | köçsəydik | köçsəydiniz | köçsəydilər | ||
| 虚拟 | köçəm | köçəsən | köçə | köçək | köçəsiniz | köçələr | ||
| 劝励 | köçəsiyəm | köçəsisən | köçəsi | köçəsiyik | köçəsisiniz | köçəsilər | ||
| 强制 | 现在 | köçməliyəm | köçməlisən | köçməli | köçməliyik | köçməlisiniz | köçməlilər | |
| 过去 | köçməliydim | köçməliydin | köçməliydi | köçməliydik | köçməliydiniz | köçməliydilər | ||
| 证据 | 现在 | köçürmişəm | köçürmişsən | köçürmiş | köçürmişük | köçürmişsünüz | köçürmişlər | |
| 过去 | köçübmişəm | köçübmişsən | köçübmiş | köçübmişük | köçübmişsünüz | köçübmişlər | ||
| 祈使 | köçüm | köç | köçsün | köçək, köçəlim* |
köçün | köçsünlər | ||
| 否定 | ||||||||
| 主语非过去分词 | köçməyən | |||||||
| 主语过去分词 | köçməmiş | |||||||
| 主语将来确定分词 | köçməyəcəq | |||||||
| 非主语分词 | (mənim +) köçmədiyim | (sənin +) köçmədiyin | (属施 +) köçmədiyi | (bizim +) köçmədiyimiz | (sizin +) köçmədiyiniz | (属施 +) köçmədiyi 或 köçmədikləri | ||
| 动副词 | köçməyib | |||||||
| 一般时间分词 | köçməyəndə | |||||||
| 强化分词 | köçmədikcə | |||||||
| 特定时间分词 | köçməyərkən | |||||||
| 情态分词 | köçməyərək | |||||||
| 不定式 | köçməmək | |||||||
| 单数 | 复数 | |||||||
| 第一 | 第二 | 第三 | 第一 | 第二 | 第三 | |||
| 直陈 | 现在 | 一般 | köçmürəm | köçmürsən | köçmür | köçmürük | köçmürsünüz | köçmürlər |
| 完成1 | köçməmişəm | köçməmisən, köçməmişsən* |
köçməmiş | köçməmişik | köçməmisiniz, köçməmişsiniz* |
köçməmişlər | ||
| 完成2 | – | köçməyibsən | köçməyib(dir) | – | köçməyibsiniz | köçməyib(dir)lər | ||
| 过去 | 一般 | köçmədim | köçmədin | köçmədi | köçmədik | köçmədiniz | köçmədilər | |
| 连续 | köçmürdüm | köçmürdün | köçmürdü | köçmürdük | köçmürdünüz | köçmürdülər | ||
| 完成 | köçməmişdim | köçməmişdin | köçməmişdi | köçməmişdik | köçməmişdiniz | köçməmişdilər | ||
| 将来 | 确定 | köçməyəcəyəm | köçməyəcəksən | köçməyəcək | köçməyəcəyik | köçməyəcəksiniz | köçməyəcəklər | |
| 不定 | köçmərəm | köçmərsən, köçməzsən |
köçməz | köçmərik | köçmərsiniz, köçməzsiniz | köçməzlər | ||
| 过去将来 | 确定 | köçməyəcəkdim | köçməyəcəkdin | köçməyəcəkdi | köçməyəcəkdik | köçməyəcəkdiniz | köçməyəcəkdilər | |
| 不定 | köçməzdim | köçməzdin | köçməzdi | köçməzdik | köçməzdiniz | köçməzdilər | ||
| 条件 | 现在 | köçməsəm | köçməsən | köçməsə | köçməsək | köçməsəniz | köçməsələr | |
| 过去 | köçməsəydim | köçməsəydin | köçməsəydi | köçməsəydik | köçməsəydiniz | köçməsəydilər | ||
| 虚拟 | köçməyəm | köçməyəsən | köçməyə | köçməyək | köçməyəsiniz | köçməyələr | ||
| 劝励 | köçməyəsiyəm | köçməyəsisən | köçməyəsi | köçməyəsiyik | köçməyəsisiniz | köçməyəsilər | ||
| 强制 | 现在 | köçməməliyəm | köçməməlisən | köçməməli | köçməməliyik | köçməməlisiniz | köçməməlilər | |
| 过去 | köçməməliydim | köçməməliydin | köçməməliydi | köçməməliydik | köçməməliydiniz | köçməməliydilər | ||
| 证据 | 现在 | köçməyirmişəm | köçməyirmişsən | köçməyirmiş | köçməyirmişük | köçməyirmişsünüz | köçməyirmişlər | |
| 过去 | köçməyibmişəm | köçməyibmişsən | köçməyibmiş | köçməyibmişük | köçməyibmişsünüz | köçməyibmişlər | ||
| 祈使 | köçməyim | köçmə | köçməsin | köçməyək köçməyəlim* |
köçməyin | köçməsinlər | ||
| 潜在否定 | ||||||||
| 主语非过去分词 | köçəmməyən | |||||||
| 主语将来确定分词 | köçəmməyəcəq | |||||||
| 非主语分词 | (mənim +) köçəmmədiyim | (sənin +) köçəmmədiyin | (属施 +) köçəmmədiyi | (bizim +) köçəmmədiyimiz | (sizin +) köçəmmədiyiniz | (属施 +) köçəmmədiyi 或 köçəmmədikləri | ||
| 动副词 | köçəmməyib | |||||||
| 一般时间分词 | köçəmməyəndə | |||||||
| 强化分词 | köçəmmədikcə | |||||||
| 特定时间分词 | köçəmməyərkən | |||||||
| 情态分词 | köçəmməyərək | |||||||
| 不定式 | köçəmməmək | |||||||
| 单数 | 复数 | |||||||
| 第一 | 第二 | 第三 | 第一 | 第二 | 第三 | |||
| 直陈 | 现在 | 一般 | köçəmmirəm | köçəmmirsən | köçəmmir | köçəmmirik | köçəmmirsiniz | köçəmmirlər |
| 完成1 | köçəmməmişəm | köçəmməmisən, köçəmməmişsən* |
köçəmməmişdir | köçəmməmişik | köçəmməmisiniz, köçəmməmişsiniz* |
köçəmməşmilər | ||
| 完成2 | – | köçəmməyibsən | köçəmməyib(dir) | – | köçəmməyibsiniz | köçəmməyib(dir)lər | ||
| 过去 | 一般 | köçəmmədim | köçəmmədin | köçəmmədi | köçəmmədik | köçəmmədinüz | köçəmmədilər | |
| 连续 | köçəmmirdim | köçəmmirdin | köçəmmirdi | köçəmmirdik | köçəmmirdiniz | köçəmmirdülir | ||
| 完成 | köçəmməmişdim | köçəmməmişdin | köçəmməmişdi | köçəmməmişdik | köçəmməmişdiniz | köçəmməmişdilər | ||
| 将来 | 确定 | köçəmməyəcəyəm | köçəmməyəcəksən | köçəmməyəcək | köçəmməyəcəyik | köçəmməyəcəksiniz | köçəmməyəcəklər | |
| 不定 | köçəmmərəm | köçəmmərsən, köçəmməzsən |
köçəmməz | köçəmmərik | köçəmmərsiniz, köçəmməzsiniz |
köçəmməzlər | ||
| 过去将来 | 确定 | köçəmməyəcəkdim | köçəmməyəcəkdin | köçəmməyəcəkdi | köçəmməyəcəkdik | köçəmməyəcəkdiniz | köçəmməyəcəkdilər | |
| 不定 | köçəmməzdim | köçəmməzdin | köçəmməzdi | köçəmməzdik | köçəmməzdiniz | köçəmməzdilər | ||
| 条件 | 现在 | köçəmməsəm | köçəmməsən | köçəmməsə | köçəmməsək | köçəmməsəniz | köçəmməsələr | |
| 过去 | köçəmməsəydim | köçəmməsəydin | köçəmməsəydi | köçəmməsəydik | köçəmməsəydiniz | köçəmməsəydilər | ||
| 虚拟 | köçəmməyəm | köçəmməyəsən | köçəmməyə | köçəmməyək | köçəmməyəsiniz | köçəmməyələr | ||
| 祈使 | köçəmməyim | köçəmmə | köçəmməsin | köçəmməyək | köçəmməyin | köçəmməsinlər | ||
| 注：部分变位形式可能只是假设，并非每一种变位形式都确实存在。 | ||||||||
| * 旧式或高语域 | ||||||||
参考资料
- ↑ Starostin, Sergei; Dybo, Anna; Mudrak, Oleg (2003), “*göč-”, Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill