görmək
阿塞拜疆语
| 其他字母 | |
|---|---|
| 西里尔字母 | ҝөрмәк |
| 拉丁字母 | görmək |
| 波斯-阿拉伯字母 | گؤرمک |
词源
源自原始突厥语 *köri-, *göŕ- (“看”)。[1]和阿塞拜疆语 göz (“眼”)类似,派生自原始突厥语词根*gör- (“看”),但其 /ŕ/ → /z/ (通用突厥语)不见于本词和其他相关的突厥语族语言中,如古突厥语 𐰚𐰇𐰼 (kör-, “看见”), 土耳其语 görmek (“看见”), 哈萨克语 көру (körw, “看见”), 乌兹别克语 koʻrmoq (“看见”)。
发音
动词
görmək
- 〈及物〉 看见
- Gözü olan görsün. ― May the one who has eyes see.
- Gördüyünüz kimi, bu mümkündür ― 如你所见,这是可以发生的。
- 〈及物〉 承担,努力做 (多与 iş,tədbir连用)
- iş görmək ― 达成
- tədbir görmək ― 采取措施
变位
görmək的变位
| 肯定 | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 主语非过去分词 | görən | |||||||
| 主语过去分词 | görmüş | |||||||
| 主语将来确定分词 | görəcəq | |||||||
| 非主语分词 | (mənim +) gördüyüm | (sənin +) gördüyün | (属施 +) gördüyü | (bizim +) gördüyümüz | (sizin +) gördüyünüz | (属施 +) gördüyü 或 gördükləri | ||
| görüb | ||||||||
| 一般时间分词 | görəndə | |||||||
| 强化分词 | gördükcə | |||||||
| 特定时间分词 | görərkən | |||||||
| 情态分词 | görərək | |||||||
| 不定式 | görmək | |||||||
| 单数 | 复数 | |||||||
| 第一 | 第二 | 第三 | 第一 | 第二 | 第三 | |||
| 直陈 | 现在 | 一般 | görürəm | görürsən | görür | görürük | görürsünüz | görürlər |
| 完成1 | görmüşəm | görmüsən, görmüşsən* |
görmüşdür | görmüşük | görmüsünüz, görmüşsünüz* |
görmüşlər | ||
| 完成2 | – | görübsən | görüb(dür) | – | görübsünüz | görüb(dür)lər | ||
| 过去 | 一般 | gördüm | gördün | gördü | gördük | gördünüz | gördülər | |
| 连续 | görürdüm | görürdün | görürdü | görürdük | görürdünüz | görürdülər | ||
| 完成 | görmüşdüm | görmüşdün | görmüşdü | görmüşdük | görmüşdünüz | görmüşdülər | ||
| 将来 | 确定 | görəcəyəm | görəcəksən | görəcək | görəcəyik | görəcəksiniz | görəcəklər | |
| 不定 | görərəm | görərsən | görər | görərik | görərsiniz | görərlər | ||
| 过去将来 | 确定 | görəcəkdim | görəcəkdin | görəcəkdi | görəcəkdik | görəcəkdiniz | görəcəkdilər | |
| 不定 | görərdim | görərdin | görərdi | görərdik | görərdiniz | görərdilər | ||
| 条件 | 现在 | görsəm | görsən | görsə | görsək | görsəniz | görsələr | |
| 过去 | görsəydim | görsəydin | görsəydi | görsəydik | görsəydiniz | görsəydilər | ||
| 虚拟 | görəm | görəsən | görə | görək | görəsiniz | görələr | ||
| 劝励 | görəsiyəm | görəsisən | görəsi | görəsiyik | görəsisiniz | görəsilər | ||
| 强制 | 现在 | görməliyəm | görməlisən | görməli | görməliyik | görməlisiniz | görməlilər | |
| 过去 | görməliydim | görməliydin | görməliydi | görməliydik | görməliydiniz | görməliydilər | ||
| 证据 | 现在 | görürmişəm | görürmişsən | görürmiş | görürmişük | görürmişsünüz | görürmişlər | |
| 过去 | görübmişəm | görübmişsən | görübmiş | görübmişük | görübmişsünüz | görübmişlər | ||
| 祈使 | görüm | gör | görsün | görək, görəlim* |
görün | görsünlər | ||
| 否定 | ||||||||
| 主语非过去分词 | görməyən | |||||||
| 主语过去分词 | görməmiş | |||||||
| 主语将来确定分词 | görməyəcəq | |||||||
| 非主语分词 | (mənim +) görmədiyim | (sənin +) görmədiyin | (属施 +) görmədiyi | (bizim +) görmədiyimiz | (sizin +) görmədiyiniz | (属施 +) görmədiyi 或 görmədikləri | ||
| 动副词 | görməyib | |||||||
| 一般时间分词 | görməyəndə | |||||||
| 强化分词 | görmədikcə | |||||||
| 特定时间分词 | görməyərkən | |||||||
| 情态分词 | görməyərək | |||||||
| 不定式 | görməmək | |||||||
| 单数 | 复数 | |||||||
| 第一 | 第二 | 第三 | 第一 | 第二 | 第三 | |||
| 直陈 | 现在 | 一般 | görmürəm | görmürsən | görmür | görmürük | görmürsünüz | görmürlər |
| 完成1 | görməmişəm | görməmisən, görməmişsən* |
görməmiş | görməmişik | görməmisiniz, görməmişsiniz* |
görməmişlər | ||
| 完成2 | – | görməyibsən | görməyib(dir) | – | görməyibsiniz | görməyib(dir)lər | ||
| 过去 | 一般 | görmədim | görmədin | görmədi | görmədik | görmədiniz | görmədilər | |
| 连续 | görmürdüm | görmürdün | görmürdü | görmürdük | görmürdünüz | görmürdülər | ||
| 完成 | görməmişdim | görməmişdin | görməmişdi | görməmişdik | görməmişdiniz | görməmişdilər | ||
| 将来 | 确定 | görməyəcəyəm | görməyəcəksən | görməyəcək | görməyəcəyik | görməyəcəksiniz | görməyəcəklər | |
| 不定 | görmərəm | görmərsən, görməzsən |
görməz | görmərik | görmərsiniz, görməzsiniz | görməzlər | ||
| 过去将来 | 确定 | görməyəcəkdim | görməyəcəkdin | görməyəcəkdi | görməyəcəkdik | görməyəcəkdiniz | görməyəcəkdilər | |
| 不定 | görməzdim | görməzdin | görməzdi | görməzdik | görməzdiniz | görməzdilər | ||
| 条件 | 现在 | görməsəm | görməsən | görməsə | görməsək | görməsəniz | görməsələr | |
| 过去 | görməsəydim | görməsəydin | görməsəydi | görməsəydik | görməsəydiniz | görməsəydilər | ||
| 虚拟 | görməyəm | görməyəsən | görməyə | görməyək | görməyəsiniz | görməyələr | ||
| 劝励 | görməyəsiyəm | görməyəsisən | görməyəsi | görməyəsiyik | görməyəsisiniz | görməyəsilər | ||
| 强制 | 现在 | görməməliyəm | görməməlisən | görməməli | görməməliyik | görməməlisiniz | görməməlilər | |
| 过去 | görməməliydim | görməməliydin | görməməliydi | görməməliydik | görməməliydiniz | görməməliydilər | ||
| 证据 | 现在 | görməyirmişəm | görməyirmişsən | görməyirmiş | görməyirmişük | görməyirmişsünüz | görməyirmişlər | |
| 过去 | görməyibmişəm | görməyibmişsən | görməyibmiş | görməyibmişük | görməyibmişsünüz | görməyibmişlər | ||
| 祈使 | görməyim | görmə | görməsin | görməyək görməyəlim* |
görməyin | görməsinlər | ||
| 潜在否定 | ||||||||
| 主语非过去分词 | görəmməyən | |||||||
| 主语将来确定分词 | görəmməyəcəq | |||||||
| 非主语分词 | (mənim +) görəmmədiyim | (sənin +) görəmmədiyin | (属施 +) görəmmədiyi | (bizim +) görəmmədiyimiz | (sizin +) görəmmədiyiniz | (属施 +) görəmmədiyi 或 görəmmədikləri | ||
| 动副词 | görəmməyib | |||||||
| 一般时间分词 | görəmməyəndə | |||||||
| 强化分词 | görəmmədikcə | |||||||
| 特定时间分词 | görəmməyərkən | |||||||
| 情态分词 | görəmməyərək | |||||||
| 不定式 | görəmməmək | |||||||
| 单数 | 复数 | |||||||
| 第一 | 第二 | 第三 | 第一 | 第二 | 第三 | |||
| 直陈 | 现在 | 一般 | görəmmirəm | görəmmirsən | görəmmir | görəmmirik | görəmmirsiniz | görəmmirlər |
| 完成1 | görəmməmişəm | görəmməmisən, görəmməmişsən* |
görəmməmişdir | görəmməmişik | görəmməmisiniz, görəmməmişsiniz* |
görəmməşmilər | ||
| 完成2 | – | görəmməyibsən | görəmməyib(dir) | – | görəmməyibsiniz | görəmməyib(dir)lər | ||
| 过去 | 一般 | görəmmədim | görəmmədin | görəmmədi | görəmmədik | görəmmədinüz | görəmmədilər | |
| 连续 | görəmmirdim | görəmmirdin | görəmmirdi | görəmmirdik | görəmmirdiniz | görəmmirdülir | ||
| 完成 | görəmməmişdim | görəmməmişdin | görəmməmişdi | görəmməmişdik | görəmməmişdiniz | görəmməmişdilər | ||
| 将来 | 确定 | görəmməyəcəyəm | görəmməyəcəksən | görəmməyəcək | görəmməyəcəyik | görəmməyəcəksiniz | görəmməyəcəklər | |
| 不定 | görəmmərəm | görəmmərsən, görəmməzsən |
görəmməz | görəmmərik | görəmmərsiniz, görəmməzsiniz |
görəmməzlər | ||
| 过去将来 | 确定 | görəmməyəcəkdim | görəmməyəcəkdin | görəmməyəcəkdi | görəmməyəcəkdik | görəmməyəcəkdiniz | görəmməyəcəkdilər | |
| 不定 | görəmməzdim | görəmməzdin | görəmməzdi | görəmməzdik | görəmməzdiniz | görəmməzdilər | ||
| 条件 | 现在 | görəmməsəm | görəmməsən | görəmməsə | görəmməsək | görəmməsəniz | görəmməsələr | |
| 过去 | görəmməsəydim | görəmməsəydin | görəmməsəydi | görəmməsəydik | görəmməsəydiniz | görəmməsəydilər | ||
| 虚拟 | görəmməyəm | görəmməyəsən | görəmməyə | görəmməyək | görəmməyəsiniz | görəmməyələr | ||
| 祈使 | görəmməyim | görəmmə | görəmməsin | görəmməyək | görəmməyin | görəmməsinlər | ||
| 注:部分变位形式可能只是假设,并非每一种变位形式都确实存在。 | ||||||||
| * 旧式或高语域 | ||||||||
派生词
参考资料
- ↑ Starostin, Sergei; Dybo, Anna; Mudrak, Oleg (2003), “*gör-”, Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill.
