dincəlmək
阿塞拜疆语
| 其他字母 | |
|---|---|
| 西里尔字母 | динҹәлмәк |
| 拉丁字母 | dincəlmək |
| 波斯-阿拉伯字母 | دینجلمک |
词源
源自原始突厥语 *dï̄n,[1] 参见阿塞拜疆语 tıncıxmaq (“喘气”)，dinc (“安静的，平静的”)。等同于dinc + -əl。 对比鄂图曼土耳其语 دينجلمك (dincelmek)。
发音
动词
dincəlmək
- 〈不及物〉 休息
- 近义词： istirahət etmək、(大不里士) yorğunluq almaq
变位
dincəlmək的变位
| 肯定 | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 主语非过去分词 | dincələn | |||||||
| 主语过去分词 | dincəlmiş | |||||||
| 主语将来确定分词 | dincələcəq | |||||||
| 非主语分词 | (mənim +) dincəldiyim | (sənin +) dincəldiyin | (属施 +) dincəldiyi | (bizim +) dincəldiyimiz | (sizin +) dincəldiyiniz | (属施 +) dincəldiyi 或 dincəldikləri | ||
| dincəlib | ||||||||
| 一般时间分词 | dincələndə | |||||||
| 强化分词 | dincəldikcə | |||||||
| 特定时间分词 | dincələrkən | |||||||
| 情态分词 | dincələrək | |||||||
| 不定式 | dincəlmək | |||||||
| 单数 | 复数 | |||||||
| 第一 | 第二 | 第三 | 第一 | 第二 | 第三 | |||
| 直陈 | 现在 | 一般 | dincəlirəm | dincəlirsən | dincəlir | dincəlirik | dincəlirsiniz | dincəlirlər |
| 完成1 | dincəlmişəm | dincəlmisən, dincəlmişsən* |
dincəlmişdir | dincəlmişik | dincəlmisiniz, dincəlmişsiniz* |
dincəlmişlər | ||
| 完成2 | – | dincəlibsən | dincəlib(dir) | – | dincəlibsiniz | dincəlib(dir)lər | ||
| 过去 | 一般 | dincəldim | dincəldin | dincəldi | dincəldik | dincəldiniz | dincəldilər | |
| 连续 | dincəlirdim | dincəlirdin | dincəlirdi | dincəlirdik | dincəlirdiniz | dincəlirdilər | ||
| 完成 | dincəlmişdim | dincəlmişdin | dincəlmişdi | dincəlmişdik | dincəlmişdiniz | dincəlmişdilər | ||
| 将来 | 确定 | dincələcəyəm | dincələcəksən | dincələcək | dincələcəyik | dincələcəksiniz | dincələcəklər | |
| 不定 | dincələrəm | dincələrsən | dincələr | dincələrik | dincələrsiniz | dincələrlər | ||
| 过去将来 | 确定 | dincələcəkdim | dincələcəkdin | dincələcəkdi | dincələcəkdik | dincələcəkdiniz | dincələcəkdilər | |
| 不定 | dincələrdim | dincələrdin | dincələrdi | dincələrdik | dincələrdiniz | dincələrdilər | ||
| 条件 | 现在 | dincəlsəm | dincəlsən | dincəlsə | dincəlsək | dincəlsəniz | dincəlsələr | |
| 过去 | dincəlsəydim | dincəlsəydin | dincəlsəydi | dincəlsəydik | dincəlsəydiniz | dincəlsəydilər | ||
| 虚拟 | dincələm | dincələsən | dincələ | dincələk | dincələsiniz | dincələlər | ||
| 劝励 | dincələsiyəm | dincələsisən | dincələsi | dincələsiyik | dincələsisiniz | dincələsilər | ||
| 强制 | 现在 | dincəlməliyəm | dincəlməlisən | dincəlməli | dincəlməliyik | dincəlməlisiniz | dincəlməlilər | |
| 过去 | dincəlməliydim | dincəlməliydin | dincəlməliydi | dincəlməliydik | dincəlməliydiniz | dincəlməliydilər | ||
| 证据 | 现在 | dincəlirmişəm | dincəlirmişsən | dincəlirmiş | dincəlirmişik | dincəlirmişsiniz | dincəlirmişlər | |
| 过去 | dincəlibmişəm | dincəlibmişsən | dincəlibmiş | dincəlibmişik | dincəlibmişsiniz | dincəlibmişlər | ||
| 祈使 | dincəlim | dincəl | dincəlsin | dincələk, dincələlim* |
dincəlin | dincəlsinlər | ||
| 否定 | ||||||||
| 主语非过去分词 | dincəlməyən | |||||||
| 主语过去分词 | dincəlməmiş | |||||||
| 主语将来确定分词 | dincəlməyəcəq | |||||||
| 非主语分词 | (mənim +) dincəlmədiyim | (sənin +) dincəlmədiyin | (属施 +) dincəlmədiyi | (bizim +) dincəlmədiyimiz | (sizin +) dincəlmədiyiniz | (属施 +) dincəlmədiyi 或 dincəlmədikləri | ||
| 动副词 | dincəlməyib | |||||||
| 一般时间分词 | dincəlməyəndə | |||||||
| 强化分词 | dincəlmədikcə | |||||||
| 特定时间分词 | dincəlməyərkən | |||||||
| 情态分词 | dincəlməyərək | |||||||
| 不定式 | dincəlməmək | |||||||
| 单数 | 复数 | |||||||
| 第一 | 第二 | 第三 | 第一 | 第二 | 第三 | |||
| 直陈 | 现在 | 一般 | dincəlmirəm | dincəlmirsən | dincəlmir | dincəlmirik | dincəlmirsiniz | dincəlmirlər |
| 完成1 | dincəlməmişəm | dincəlməmisən, dincəlməmişsən* |
dincəlməmiş | dincəlməmişik | dincəlməmisiniz, dincəlməmişsiniz* |
dincəlməmişlər | ||
| 完成2 | – | dincəlməyibsən | dincəlməyib(dir) | – | dincəlməyibsiniz | dincəlməyib(dir)lər | ||
| 过去 | 一般 | dincəlmədim | dincəlmədin | dincəlmədi | dincəlmədik | dincəlmədiniz | dincəlmədilər | |
| 连续 | dincəlmirdim | dincəlmirdin | dincəlmirdi | dincəlmirdik | dincəlmirdiniz | dincəlmirdilər | ||
| 完成 | dincəlməmişdim | dincəlməmişdin | dincəlməmişdi | dincəlməmişdik | dincəlməmişdiniz | dincəlməmişdilər | ||
| 将来 | 确定 | dincəlməyəcəyəm | dincəlməyəcəksən | dincəlməyəcək | dincəlməyəcəyik | dincəlməyəcəksiniz | dincəlməyəcəklər | |
| 不定 | dincəlmərəm | dincəlmərsən, dincəlməzsən |
dincəlməz | dincəlmərik | dincəlmərsiniz, dincəlməzsiniz | dincəlməzlər | ||
| 过去将来 | 确定 | dincəlməyəcəkdim | dincəlməyəcəkdin | dincəlməyəcəkdi | dincəlməyəcəkdik | dincəlməyəcəkdiniz | dincəlməyəcəkdilər | |
| 不定 | dincəlməzdim | dincəlməzdin | dincəlməzdi | dincəlməzdik | dincəlməzdiniz | dincəlməzdilər | ||
| 条件 | 现在 | dincəlməsəm | dincəlməsən | dincəlməsə | dincəlməsək | dincəlməsəniz | dincəlməsələr | |
| 过去 | dincəlməsəydim | dincəlməsəydin | dincəlməsəydi | dincəlməsəydik | dincəlməsəydiniz | dincəlməsəydilər | ||
| 虚拟 | dincəlməyəm | dincəlməyəsən | dincəlməyə | dincəlməyək | dincəlməyəsiniz | dincəlməyələr | ||
| 劝励 | dincəlməyəsiyəm | dincəlməyəsisən | dincəlməyəsi | dincəlməyəsiyik | dincəlməyəsisiniz | dincəlməyəsilər | ||
| 强制 | 现在 | dincəlməməliyəm | dincəlməməlisən | dincəlməməli | dincəlməməliyik | dincəlməməlisiniz | dincəlməməlilər | |
| 过去 | dincəlməməliydim | dincəlməməliydin | dincəlməməliydi | dincəlməməliydik | dincəlməməliydiniz | dincəlməməliydilər | ||
| 证据 | 现在 | dincəlməyirmişəm | dincəlməyirmişsən | dincəlməyirmiş | dincəlməyirmişik | dincəlməyirmişsiniz | dincəlməyirmişlər | |
| 过去 | dincəlməyibmişəm | dincəlməyibmişsən | dincəlməyibmiş | dincəlməyibmişik | dincəlməyibmişsiniz | dincəlməyibmişlər | ||
| 祈使 | dincəlməyim | dincəlmə | dincəlməsin | dincəlməyək dincəlməyəlim* |
dincəlməyin | dincəlməsinlər | ||
| 潜在否定 | ||||||||
| 主语非过去分词 | dincələmməyən | |||||||
| 主语将来确定分词 | dincələmməyəcəq | |||||||
| 非主语分词 | (mənim +) dincələmmədiyim | (sənin +) dincələmmədiyin | (属施 +) dincələmmədiyi | (bizim +) dincələmmədiyimiz | (sizin +) dincələmmədiyiniz | (属施 +) dincələmmədiyi 或 dincələmmədikləri | ||
| 动副词 | dincələmməyib | |||||||
| 一般时间分词 | dincələmməyəndə | |||||||
| 强化分词 | dincələmmədikcə | |||||||
| 特定时间分词 | dincələmməyərkən | |||||||
| 情态分词 | dincələmməyərək | |||||||
| 不定式 | dincələmməmək | |||||||
| 单数 | 复数 | |||||||
| 第一 | 第二 | 第三 | 第一 | 第二 | 第三 | |||
| 直陈 | 现在 | 一般 | dincələmmirəm | dincələmmirsən | dincələmmir | dincələmmirik | dincələmmirsiniz | dincələmmirlər |
| 完成1 | dincələmməmişəm | dincələmməmisən, dincələmməmişsən* |
dincələmməmişdir | dincələmməmişik | dincələmməmisiniz, dincələmməmişsiniz* |
dincələmməşmilər | ||
| 完成2 | – | dincələmməyibsən | dincələmməyib(dir) | – | dincələmməyibsiniz | dincələmməyib(dir)lər | ||
| 过去 | 一般 | dincələmmədim | dincələmmədin | dincələmmədi | dincələmmədik | dincələmmədiniz | dincələmmədilər | |
| 连续 | dincələmmirdim | dincələmmirdin | dincələmmirdi | dincələmmirdik | dincələmmirdiniz | dincələmmirdilir | ||
| 完成 | dincələmməmişdim | dincələmməmişdin | dincələmməmişdi | dincələmməmişdik | dincələmməmişdiniz | dincələmməmişdilər | ||
| 将来 | 确定 | dincələmməyəcəyəm | dincələmməyəcəksən | dincələmməyəcək | dincələmməyəcəyik | dincələmməyəcəksiniz | dincələmməyəcəklər | |
| 不定 | dincələmmərəm | dincələmmərsən, dincələmməzsən |
dincələmməz | dincələmmərik | dincələmmərsiniz, dincələmməzsiniz |
dincələmməzlər | ||
| 过去将来 | 确定 | dincələmməyəcəkdim | dincələmməyəcəkdin | dincələmməyəcəkdi | dincələmməyəcəkdik | dincələmməyəcəkdiniz | dincələmməyəcəkdilər | |
| 不定 | dincələmməzdim | dincələmməzdin | dincələmməzdi | dincələmməzdik | dincələmməzdiniz | dincələmməzdilər | ||
| 条件 | 现在 | dincələmməsəm | dincələmməsən | dincələmməsə | dincələmməsək | dincələmməsəniz | dincələmməsələr | |
| 过去 | dincələmməsəydim | dincələmməsəydin | dincələmməsəydi | dincələmməsəydik | dincələmməsəydiniz | dincələmməsəydilər | ||
| 虚拟 | dincələmməyəm | dincələmməyəsən | dincələmməyə | dincələmməyək | dincələmməyəsiniz | dincələmməyələr | ||
| 祈使 | dincələmməyim | dincələmmə | dincələmməsin | dincələmməyək | dincələmməyin | dincələmməsinlər | ||
| 注：部分变位形式可能只是假设，并非每一种变位形式都确实存在。 | ||||||||
| * 旧式或高语域 | ||||||||
派生词
- dincəliş (“休息”, 名词)
- dincəltmək
- dincəldici (“消遣的”)
参考资料
- ↑ Starostin, Sergei; Dybo, Anna; Mudrak, Oleg (2003), “*dɨ̄n”, Etymological dictionary of the Altaic languages [阿尔泰语系词源词典] (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill