demək
阿塞拜疆语
| 其他字母 | |
|---|---|
| 西里尔字母 | демәк |
| 拉丁字母 | demək |
| 波斯-阿拉伯字母 | دئمک |
词源
源自原始突厥语 *de- (“说”)。与土耳其语 demek, 哈萨克语 деу (dew), 楚瓦什语 те (te)等同源。
动词
demək
- 〈及物/不及物〉 说,告诉
- Yəhya deyir ki, Məryam evdə yoxdur, halbuki onun evdən çıxmasını heç kim görməyib.
- 约翰说玛丽不在家,虽然没人看见她出来过。
- O mənə haraya gedəcəyini demədi.
- 他/她没有告诉我他/她要去哪里。
- Düzünü de! ― 说出真相!
- 〈不及物〉 意味,表示 (+ -dir 或 deyil)
- Bu söz nə deməkdir?
- 这个词是什么意思?
- "Cədid" sözü ərəbcə "yeni" deməkdir.
- jadid 在阿拉伯语中的意思是“新”。
- Bu ciddi bir məsələdir, amma bu o demək deyil ki, barəsində zarafat etmək olmaz.
- 这是件严肃的事情,但不意味着不许别人开玩笑。
变位
demək的变位
| 肯定 | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 主语非过去分词 | deyən | |||||||
| 主语过去分词 | demiş | |||||||
| 主语将来确定分词 | deyəcəq | |||||||
| 非主语分词 | (mənim +) dediyim | (sənin +) dediyin | (属施 +) dediyi | (bizim +) dediyimiz | (sizin +) dediyiniz | (属施 +) dediyi 或 dedikləri | ||
| deyib | ||||||||
| 一般时间分词 | deyəndə | |||||||
| 强化分词 | dedikcə | |||||||
| 特定时间分词 | deyərkən | |||||||
| 情态分词 | deyərək | |||||||
| 不定式 | demək | |||||||
| 单数 | 复数 | |||||||
| 第一 | 第二 | 第三 | 第一 | 第二 | 第三 | |||
| 直陈 | 现在 | 一般 | deyirəm | deyirsən | deyir | deyirik | deyirsiniz | deyirlər |
| 完成1 | demişəm | demisən, demişsən* |
demişdir | demişik | demisiniz, demişsiniz* |
demişlər | ||
| 完成2 | – | deyibsən | deyib(dir) | – | deyibsiniz | deyib(dir)lər | ||
| 过去 | 一般 | dedim | dedin | dedi | dedik | dediniz | dedilər | |
| 连续 | deyirdim | deyirdin | deyirdi | deyirdik | deyirdiniz | deyirdilər | ||
| 完成 | demişdim | demişdin | demişdi | demişdik | demişdiniz | demişdilər | ||
| 将来 | 确定 | deyəcəyəm | deyəcəksən | deyəcək | deyəcəyik | deyəcəksiniz | deyəcəklər | |
| 不定 | deyərəm | deyərsən | deyər | deyərik | deyərsiniz | deyərlər | ||
| 过去将来 | 确定 | deyəcəkdim | deyəcəkdin | deyəcəkdi | deyəcəkdik | deyəcəkdiniz | deyəcəkdilər | |
| 不定 | deyərdim | deyərdin | deyərdi | deyərdik | deyərdiniz | deyərdilər | ||
| 条件 | 现在 | desəm | desən | desə | desək | desəniz | desələr | |
| 过去 | desəydim | desəydin | desəydi | desəydik | desəydiniz | desəydilər | ||
| 虚拟 | deyəm | deyəsən | deyə | deyək | deyəsiniz | deyələr | ||
| 劝励 | deyəsiyəm | deyəsisən | deyəsi | deyəsiyik | deyəsisiniz | deyəsilər | ||
| 强制 | 现在 | deməliyəm | deməlisən | deməli | deməliyik | deməlisiniz | deməlilər | |
| 过去 | deməliydim | deməliydin | deməliydi | deməliydik | deməliydiniz | deməliydilər | ||
| 证据 | 现在 | deyirmişəm | deyirmişsən | deyirmiş | deyirmişik | deyirmişsiniz | deyirmişlər | |
| 过去 | deyibmişəm | deyibmişsən | deyibmiş | deyibmişik | deyibmişsiniz | deyibmişlər | ||
| 祈使 | deyim | de | desin | deyək, deyəlim* |
deyin | desinlər | ||
| 否定 | ||||||||
| 主语非过去分词 | deməyən | |||||||
| 主语过去分词 | deməmiş | |||||||
| 主语将来确定分词 | deməyəcəq | |||||||
| 非主语分词 | (mənim +) demədiyim | (sənin +) demədiyin | (属施 +) demədiyi | (bizim +) demədiyimiz | (sizin +) demədiyiniz | (属施 +) demədiyi 或 demədikləri | ||
| 动副词 | deməyib | |||||||
| 一般时间分词 | deməyəndə | |||||||
| 强化分词 | demədikcə | |||||||
| 特定时间分词 | deməyərkən | |||||||
| 情态分词 | deməyərək | |||||||
| 不定式 | deməmək | |||||||
| 单数 | 复数 | |||||||
| 第一 | 第二 | 第三 | 第一 | 第二 | 第三 | |||
| 直陈 | 现在 | 一般 | demirəm | demirsən | demir | demirik | demirsiniz | demirlər |
| 完成1 | deməmişəm | deməmisən, deməmişsən* |
deməmiş | deməmişik | deməmisiniz, deməmişsiniz* |
deməmişlər | ||
| 完成2 | – | deməyibsən | deməyib(dir) | – | deməyibsiniz | deməyib(dir)lər | ||
| 过去 | 一般 | demədim | demədin | demədi | demədik | demədiniz | demədilər | |
| 连续 | demirdim | demirdin | demirdi | demirdik | demirdiniz | demirdilər | ||
| 完成 | deməmişdim | deməmişdin | deməmişdi | deməmişdik | deməmişdiniz | deməmişdilər | ||
| 将来 | 确定 | deməyəcəyəm | deməyəcəksən | deməyəcək | deməyəcəyik | deməyəcəksiniz | deməyəcəklər | |
| 不定 | demərəm | demərsən, deməzsən |
deməz | demərik | demərsiniz, deməzsiniz | deməzlər | ||
| 过去将来 | 确定 | deməyəcəkdim | deməyəcəkdin | deməyəcəkdi | deməyəcəkdik | deməyəcəkdiniz | deməyəcəkdilər | |
| 不定 | deməzdim | deməzdin | deməzdi | deməzdik | deməzdiniz | deməzdilər | ||
| 条件 | 现在 | deməsəm | deməsən | deməsə | deməsək | deməsəniz | deməsələr | |
| 过去 | deməsəydim | deməsəydin | deməsəydi | deməsəydik | deməsəydiniz | deməsəydilər | ||
| 虚拟 | deməyəm | deməyəsən | deməyə | deməyək | deməyəsiniz | deməyələr | ||
| 劝励 | deməyəsiyəm | deməyəsisən | deməyəsi | deməyəsiyik | deməyəsisiniz | deməyəsilər | ||
| 强制 | 现在 | deməməliyəm | deməməlisən | deməməli | deməməliyik | deməməlisiniz | deməməlilər | |
| 过去 | deməməliydim | deməməliydin | deməməliydi | deməməliydik | deməməliydiniz | deməməliydilər | ||
| 证据 | 现在 | deməyirmişəm | deməyirmişsən | deməyirmiş | deməyirmişik | deməyirmişsiniz | deməyirmişlər | |
| 过去 | deməyibmişəm | deməyibmişsən | deməyibmiş | deməyibmişik | deməyibmişsiniz | deməyibmişlər | ||
| 祈使 | deməyim | demə | deməsin | deməyək deməyəlim* |
deməyin | deməsinlər | ||
| 潜在否定 | ||||||||
| 主语非过去分词 | deyəmməyən | |||||||
| 主语将来确定分词 | deyəmməyəcəq | |||||||
| 非主语分词 | (mənim +) deyəmmədiyim | (sənin +) deyəmmədiyin | (属施 +) deyəmmədiyi | (bizim +) deyəmmədiyimiz | (sizin +) deyəmmədiyiniz | (属施 +) deyəmmədiyi 或 deyəmmədikləri | ||
| 动副词 | deyəmməyib | |||||||
| 一般时间分词 | deyəmməyəndə | |||||||
| 强化分词 | deyəmmədikcə | |||||||
| 特定时间分词 | deyəmməyərkən | |||||||
| 情态分词 | deyəmməyərək | |||||||
| 不定式 | deyəmməmək | |||||||
| 单数 | 复数 | |||||||
| 第一 | 第二 | 第三 | 第一 | 第二 | 第三 | |||
| 直陈 | 现在 | 一般 | deyəmmirəm | deyəmmirsən | deyəmmir | deyəmmirik | deyəmmirsiniz | deyəmmirlər |
| 完成1 | deyəmməmişəm | deyəmməmisən, deyəmməmişsən* |
deyəmməmişdir | deyəmməmişik | deyəmməmisiniz, deyəmməmişsiniz* |
deyəmməşmilər | ||
| 完成2 | – | deyəmməyibsən | deyəmməyib(dir) | – | deyəmməyibsiniz | deyəmməyib(dir)lər | ||
| 过去 | 一般 | deyəmmədim | deyəmmədin | deyəmmədi | deyəmmədik | deyəmmədiniz | deyəmmədilər | |
| 连续 | deyəmmirdim | deyəmmirdin | deyəmmirdi | deyəmmirdik | deyəmmirdiniz | deyəmmirdilir | ||
| 完成 | deyəmməmişdim | deyəmməmişdin | deyəmməmişdi | deyəmməmişdik | deyəmməmişdiniz | deyəmməmişdilər | ||
| 将来 | 确定 | deyəmməyəcəyəm | deyəmməyəcəksən | deyəmməyəcək | deyəmməyəcəyik | deyəmməyəcəksiniz | deyəmməyəcəklər | |
| 不定 | deyəmmərəm | deyəmmərsən, deyəmməzsən |
deyəmməz | deyəmmərik | deyəmmərsiniz, deyəmməzsiniz |
deyəmməzlər | ||
| 过去将来 | 确定 | deyəmməyəcəkdim | deyəmməyəcəkdin | deyəmməyəcəkdi | deyəmməyəcəkdik | deyəmməyəcəkdiniz | deyəmməyəcəkdilər | |
| 不定 | deyəmməzdim | deyəmməzdin | deyəmməzdi | deyəmməzdik | deyəmməzdiniz | deyəmməzdilər | ||
| 条件 | 现在 | deyəmməsəm | deyəmməsən | deyəmməsə | deyəmməsək | deyəmməsəniz | deyəmməsələr | |
| 过去 | deyəmməsəydim | deyəmməsəydin | deyəmməsəydi | deyəmməsəydik | deyəmməsəydiniz | deyəmməsəydilər | ||
| 虚拟 | deyəmməyəm | deyəmməyəsən | deyəmməyə | deyəmməyək | deyəmməyəsiniz | deyəmməyələr | ||
| 祈使 | deyəmməyim | deyəmmə | deyəmməsin | deyəmməyək | deyəmməyin | deyəmməsinlər | ||
| 注:部分变位形式可能只是假设,并非每一种变位形式都确实存在。 | ||||||||
| * 旧式或高语域 | ||||||||
派生词
- deyəsən (“似乎”)
拓展阅读
- “demək” in Obastan.com.
