döymək
阿塞拜疆语
| 其他字母 | |
|---|---|
| 西里尔字母 | дөјмәк |
| 拉丁字母 | döymək |
| 波斯-阿拉伯字母 | دؤیمک |
词源
源自原始突厥语 *düg- (“击打”)[1]。与古突厥语 [script needed] (tög-, “击打，冲撞”)[2], 土耳其语 dövmek同源。
发音
动词
döymək
- 〈及物〉 打
- Yazığın evini yandırblar, özünü döyüblər ― 他们放火烧了那可怜家伙的房子，还打了他/她一顿。
- 〈及物〉 敲
- Düz saat altıda qapımı döydülər ― 正正六点钟，有人敲了我家门。
变位
döymək的变位
| 肯定 | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 主语非过去分词 | döyən | |||||||
| 主语过去分词 | döymüş | |||||||
| 主语将来确定分词 | döyəcəq | |||||||
| 非主语分词 | (mənim +) döydüyüm | (sənin +) döydüyün | (属施 +) döydüyü | (bizim +) döydüyümüz | (sizin +) döydüyünüz | (属施 +) döydüyü 或 döydükləri | ||
| döyüb | ||||||||
| 一般时间分词 | döyəndə | |||||||
| 强化分词 | döydükcə | |||||||
| 特定时间分词 | döyərkən | |||||||
| 情态分词 | döyərək | |||||||
| 不定式 | döymək | |||||||
| 单数 | 复数 | |||||||
| 第一 | 第二 | 第三 | 第一 | 第二 | 第三 | |||
| 直陈 | 现在 | 一般 | döyürəm | döyürsən | döyür | döyürük | döyürsünüz | döyürlər |
| 完成1 | döymüşəm | döymüsən, döymüşsən* |
döymüşdür | döymüşük | döymüsünüz, döymüşsünüz* |
döymüşlər | ||
| 完成2 | – | döyübsən | döyüb(dür) | – | döyübsünüz | döyüb(dür)lər | ||
| 过去 | 一般 | döydüm | döydün | döydü | döydük | döydünüz | döydülər | |
| 连续 | döyürdüm | döyürdün | döyürdü | döyürdük | döyürdünüz | döyürdülər | ||
| 完成 | döymüşdüm | döymüşdün | döymüşdü | döymüşdük | döymüşdünüz | döymüşdülər | ||
| 将来 | 确定 | döyəcəyəm | döyəcəksən | döyəcək | döyəcəyik | döyəcəksiniz | döyəcəklər | |
| 不定 | döyərəm | döyərsən | döyər | döyərik | döyərsiniz | döyərlər | ||
| 过去将来 | 确定 | döyəcəkdim | döyəcəkdin | döyəcəkdi | döyəcəkdik | döyəcəkdiniz | döyəcəkdilər | |
| 不定 | döyərdim | döyərdin | döyərdi | döyərdik | döyərdiniz | döyərdilər | ||
| 条件 | 现在 | döysəm | döysən | döysə | döysək | döysəniz | döysələr | |
| 过去 | döysəydim | döysəydin | döysəydi | döysəydik | döysəydiniz | döysəydilər | ||
| 虚拟 | döyəm | döyəsən | döyə | döyək | döyəsiniz | döyələr | ||
| 劝励 | döyəsiyəm | döyəsisən | döyəsi | döyəsiyik | döyəsisiniz | döyəsilər | ||
| 强制 | 现在 | döyməliyəm | döyməlisən | döyməli | döyməliyik | döyməlisiniz | döyməlilər | |
| 过去 | döyməliydim | döyməliydin | döyməliydi | döyməliydik | döyməliydiniz | döyməliydilər | ||
| 证据 | 现在 | döyürmişəm | döyürmişsən | döyürmiş | döyürmişük | döyürmişsünüz | döyürmişlər | |
| 过去 | döyübmişəm | döyübmişsən | döyübmiş | döyübmişük | döyübmişsünüz | döyübmişlər | ||
| 祈使 | döyüm | döy | döysün | döyək, döyəlim* |
döyün | döysünlər | ||
| 否定 | ||||||||
| 主语非过去分词 | döyməyən | |||||||
| 主语过去分词 | döyməmiş | |||||||
| 主语将来确定分词 | döyməyəcəq | |||||||
| 非主语分词 | (mənim +) döymədiyim | (sənin +) döymədiyin | (属施 +) döymədiyi | (bizim +) döymədiyimiz | (sizin +) döymədiyiniz | (属施 +) döymədiyi 或 döymədikləri | ||
| 动副词 | döyməyib | |||||||
| 一般时间分词 | döyməyəndə | |||||||
| 强化分词 | döymədikcə | |||||||
| 特定时间分词 | döyməyərkən | |||||||
| 情态分词 | döyməyərək | |||||||
| 不定式 | döyməmək | |||||||
| 单数 | 复数 | |||||||
| 第一 | 第二 | 第三 | 第一 | 第二 | 第三 | |||
| 直陈 | 现在 | 一般 | döymürəm | döymürsən | döymür | döymürük | döymürsünüz | döymürlər |
| 完成1 | döyməmişəm | döyməmisən, döyməmişsən* |
döyməmiş | döyməmişik | döyməmisiniz, döyməmişsiniz* |
döyməmişlər | ||
| 完成2 | – | döyməyibsən | döyməyib(dir) | – | döyməyibsiniz | döyməyib(dir)lər | ||
| 过去 | 一般 | döymədim | döymədin | döymədi | döymədik | döymədiniz | döymədilər | |
| 连续 | döymürdüm | döymürdün | döymürdü | döymürdük | döymürdünüz | döymürdülər | ||
| 完成 | döyməmişdim | döyməmişdin | döyməmişdi | döyməmişdik | döyməmişdiniz | döyməmişdilər | ||
| 将来 | 确定 | döyməyəcəyəm | döyməyəcəksən | döyməyəcək | döyməyəcəyik | döyməyəcəksiniz | döyməyəcəklər | |
| 不定 | döymərəm | döymərsən, döyməzsən |
döyməz | döymərik | döymərsiniz, döyməzsiniz | döyməzlər | ||
| 过去将来 | 确定 | döyməyəcəkdim | döyməyəcəkdin | döyməyəcəkdi | döyməyəcəkdik | döyməyəcəkdiniz | döyməyəcəkdilər | |
| 不定 | döyməzdim | döyməzdin | döyməzdi | döyməzdik | döyməzdiniz | döyməzdilər | ||
| 条件 | 现在 | döyməsəm | döyməsən | döyməsə | döyməsək | döyməsəniz | döyməsələr | |
| 过去 | döyməsəydim | döyməsəydin | döyməsəydi | döyməsəydik | döyməsəydiniz | döyməsəydilər | ||
| 虚拟 | döyməyəm | döyməyəsən | döyməyə | döyməyək | döyməyəsiniz | döyməyələr | ||
| 劝励 | döyməyəsiyəm | döyməyəsisən | döyməyəsi | döyməyəsiyik | döyməyəsisiniz | döyməyəsilər | ||
| 强制 | 现在 | döyməməliyəm | döyməməlisən | döyməməli | döyməməliyik | döyməməlisiniz | döyməməlilər | |
| 过去 | döyməməliydim | döyməməliydin | döyməməliydi | döyməməliydik | döyməməliydiniz | döyməməliydilər | ||
| 证据 | 现在 | döyməyirmişəm | döyməyirmişsən | döyməyirmiş | döyməyirmişük | döyməyirmişsünüz | döyməyirmişlər | |
| 过去 | döyməyibmişəm | döyməyibmişsən | döyməyibmiş | döyməyibmişük | döyməyibmişsünüz | döyməyibmişlər | ||
| 祈使 | döyməyim | döymə | döyməsin | döyməyək döyməyəlim* |
döyməyin | döyməsinlər | ||
| 潜在否定 | ||||||||
| 主语非过去分词 | döyəmməyən | |||||||
| 主语将来确定分词 | döyəmməyəcəq | |||||||
| 非主语分词 | (mənim +) döyəmmədiyim | (sənin +) döyəmmədiyin | (属施 +) döyəmmədiyi | (bizim +) döyəmmədiyimiz | (sizin +) döyəmmədiyiniz | (属施 +) döyəmmədiyi 或 döyəmmədikləri | ||
| 动副词 | döyəmməyib | |||||||
| 一般时间分词 | döyəmməyəndə | |||||||
| 强化分词 | döyəmmədikcə | |||||||
| 特定时间分词 | döyəmməyərkən | |||||||
| 情态分词 | döyəmməyərək | |||||||
| 不定式 | döyəmməmək | |||||||
| 单数 | 复数 | |||||||
| 第一 | 第二 | 第三 | 第一 | 第二 | 第三 | |||
| 直陈 | 现在 | 一般 | döyəmmirəm | döyəmmirsən | döyəmmir | döyəmmirik | döyəmmirsiniz | döyəmmirlər |
| 完成1 | döyəmməmişəm | döyəmməmisən, döyəmməmişsən* |
döyəmməmişdir | döyəmməmişik | döyəmməmisiniz, döyəmməmişsiniz* |
döyəmməşmilər | ||
| 完成2 | – | döyəmməyibsən | döyəmməyib(dir) | – | döyəmməyibsiniz | döyəmməyib(dir)lər | ||
| 过去 | 一般 | döyəmmədim | döyəmmədin | döyəmmədi | döyəmmədik | döyəmmədinüz | döyəmmədilər | |
| 连续 | döyəmmirdim | döyəmmirdin | döyəmmirdi | döyəmmirdik | döyəmmirdiniz | döyəmmirdülir | ||
| 完成 | döyəmməmişdim | döyəmməmişdin | döyəmməmişdi | döyəmməmişdik | döyəmməmişdiniz | döyəmməmişdilər | ||
| 将来 | 确定 | döyəmməyəcəyəm | döyəmməyəcəksən | döyəmməyəcək | döyəmməyəcəyik | döyəmməyəcəksiniz | döyəmməyəcəklər | |
| 不定 | döyəmmərəm | döyəmmərsən, döyəmməzsən |
döyəmməz | döyəmmərik | döyəmmərsiniz, döyəmməzsiniz |
döyəmməzlər | ||
| 过去将来 | 确定 | döyəmməyəcəkdim | döyəmməyəcəkdin | döyəmməyəcəkdi | döyəmməyəcəkdik | döyəmməyəcəkdiniz | döyəmməyəcəkdilər | |
| 不定 | döyəmməzdim | döyəmməzdin | döyəmməzdi | döyəmməzdik | döyəmməzdiniz | döyəmməzdilər | ||
| 条件 | 现在 | döyəmməsəm | döyəmməsən | döyəmməsə | döyəmməsək | döyəmməsəniz | döyəmməsələr | |
| 过去 | döyəmməsəydim | döyəmməsəydin | döyəmməsəydi | döyəmməsəydik | döyəmməsəydiniz | döyəmməsəydilər | ||
| 虚拟 | döyəmməyəm | döyəmməyəsən | döyəmməyə | döyəmməyək | döyəmməyəsiniz | döyəmməyələr | ||
| 祈使 | döyəmməyim | döyəmmə | döyəmməsin | döyəmməyək | döyəmməyin | döyəmməsinlər | ||
| 注：部分变位形式可能只是假设，并非每一种变位形式都确实存在。 | ||||||||
| * 旧式或高语域 | ||||||||
派生词
参考资料
- ↑ Starostin, Sergei; Dybo, Anna; Mudrak, Oleg (2003), “*düg-”, Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
- ↑ "dövmek" - nişanyansözlük
- ↑ Haneda, Koichi (2009—2010), “döymək”, لغات لهجهی تبریز [大不里士方言词汇表] (波斯语), 大不里士: یاران, ISBN 978-964-234-028-6, 页87