açmaq
阿塞拜疆语
| 其他字母 | |
|---|---|
| 西里尔字母 | ачмаг |
| 拉丁字母 | açmaq |
| 波斯-阿拉伯字母 | آچماق |
词源
源自原始突厥语 *ač- (“打开”)。[1]与土耳其语 açmak同源。
发音
动词
açmaq
- 〈及物〉 打开
- Tez ol, qapını aç! ― 快开门！
- 〈及物〉 透露
- Dostum mənə sirrini açdı.
- 我的朋友向我透露了他/她的秘密。
- Kiməsə ürəyini açmaq
- 向某人敞开心扉
- 〈及物〉〈俗〉〈俚〉 奸污
变位
açmaq的变位
| 肯定 | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 主语非过去分词 | açan | |||||||
| 主语过去分词 | açmış | |||||||
| 主语将来确定分词 | açacaq | |||||||
| 非主语分词 | (mənim +) açdığım | (sənin +) açdığın | (属施 +) açdığı | (bizim +) açdığımız | (sizin +) açdığınız | (属施 +) açdığı 或 açdıqları | ||
| açıb | ||||||||
| 一般时间分词 | açanda | |||||||
| 强化分词 | açdıqca | |||||||
| 特定时间分词 | açarkən | |||||||
| 情态分词 | açaraq | |||||||
| 不定式 | açmaq | |||||||
| 单数 | 复数 | |||||||
| 第一 | 第二 | 第三 | 第一 | 第二 | 第三 | |||
| 直陈 | 现在 | 一般 | açıram | açırsan | açır | açırıq | açırsınız | açırlar |
| 完成1 | açmışam | açmısan, açmışsan* |
açmışdır | açmışıq | açmısınız, açmışsınız* |
açmışlar | ||
| 完成2 | – | açıbsan | açıb(dır) | – | açıbsınız | açıb(dır)lar | ||
| 过去 | 一般 | açdım | açdın | açdı | açdıq | açdınız | açdılar | |
| 连续 | açırdım | açırdın | açırdı | açırdıq | açırdınız | açırdılar | ||
| 完成 | açmışdım | açmışdın | açmışdı | açmışdıq | açmışdınız | açmışdılar | ||
| 将来 | 确定 | açacağam | açacaqsan | açacaq | açacağıq | açacaqsınız | açacaqlar | |
| 不定 | açaram | açarsan | açar | açarıq | açarsınız | açarlar | ||
| 过去将来 | 确定 | açacaqdım | açacaqdın | açacaqdı | açacaqdıq | açacaqdınız | açacaqdılar | |
| 不定 | açardım | açardın | açardı | açardıq | açardınız | açardılar | ||
| 条件 | 现在 | açsam | açsan | açsa | açsaq | açsanız | açsalar | |
| 过去 | açsaydım | açsaydın | açsaydı | açsaydıq | açsaydınız | açsaydılar | ||
| 虚拟 | açam | açasan | aça | açaq | açasınız | açalar | ||
| 劝励 | açasıyam | açasısan | açası | açasıyıq | açasısınız | açasılar | ||
| 强制 | 现在 | açmalıyam | açmalısan | açmalı | açmalıyıq | açmalısınız | açmalılar | |
| 过去 | açmalıydım | açmalıydın | açmalıydı | açmalıydıq | açmalıydınız | açmalıydılar | ||
| 证据 | 现在 | açırmışam | açırmışsan | açırmış | açırmışıq | açırmışsınız | açırmışlar | |
| 过去 | açıbmışam | açıbmışsan | açıbmış | açıbmışıq | açıbmışsınız | açıbmışlar | ||
| 祈使 | açım | aç | açsın | açaq, açalım* |
açın | açsınlar | ||
| 否定 | ||||||||
| 主语非过去分词 | açmayan | |||||||
| 主语过去分词 | açmamış | |||||||
| 主语将来确定分词 | açmayacaq | |||||||
| 非主语分词 | (mənim +) açmadığım | (sənin +) açmadığın | (属施 +) açmadığı | (bizim +) açmadığımız | (sizin +) açmadığınız | (属施 +) açmadığı 或 açmadıqları | ||
| 动副词 | açmayıb | |||||||
| 一般时间分词 | açmayanda | |||||||
| 强化分词 | açmadıqca | |||||||
| 特定时间分词 | açmayarkən | |||||||
| 情态分词 | açmayaraq | |||||||
| 不定式 | açmamaq | |||||||
| 单数 | 复数 | |||||||
| 第一 | 第二 | 第三 | 第一 | 第二 | 第三 | |||
| 直陈 | 现在 | 一般 | açmıram | açmırsan | açmır | açmırıq | açmırsınız | açmırlar |
| 完成1 | açmamışam | açmamısan, açmamışsan* |
açmamış | açmamışıq | açmamısınız, açmamışsınız* |
açmamışlar | ||
| 完成2 | – | açmayıbsan | açmayıb(dır) | – | açmayıbsınız | açmayıb(dır)lar | ||
| 过去 | 一般 | açmadım | açmadın | açmadı | açmadıq | açmadınız | açmadılar | |
| 连续 | açmırdım | açmırdın | açmırdı | açmırdıq | açmırdınız | açmırdılar | ||
| 完成 | açmamışdım | açmamışdın | açmamışdı | açmamışdıq | açmamışdınız | açmamışdılar | ||
| 将来 | 确定 | açmayacağam | açmayacaqsan | açmayacaq | açmayacağıq | açmayacaqsınız | açmayacaqlar | |
| 不定 | açmaram | açmarsan, açmazsan |
açmaz | açmarıq | açmarsınız, açmazsınız | açmazlar | ||
| 过去将来 | 确定 | açmayacaqdım | açmayacaqdın | açmayacaqdı | açmayacaqdıq | açmayacaqdınız | açmayacaqdılar | |
| 不定 | açmazdım | açmazdın | açmazdı | açmazdıq | açmazdınız | açmazdılar | ||
| 条件 | 现在 | açmasam | açmasan | açmasa | açmasaq | açmasanız | açmasalar | |
| 过去 | açmasaydım | açmasaydın | açmasaydı | açmasaydıq | açmasaydınız | açmasaydılar | ||
| 虚拟 | açmayam | açmayasan | açmaya | açmayaq | açmayasınız | açmayalar | ||
| 劝励 | açmayasıyam | açmayasısan | açmayası | açmayasıyıq | açmayasısınız | açmayasılar | ||
| 强制 | 现在 | açmamalıyam | açmamalısan | açmamalı | açmamalıyıq | açmamalısınız | açmamalılar | |
| 过去 | açmamalıydım | açmamalıydın | açmamalıydı | açmamalıydıq | açmamalıydınız | açmamalıydılar | ||
| 证据 | 现在 | açmayırmışam | açmayırmışsan | açmayırmış | açmayırmışıq | açmayırmışsınız | açmayırmışlar | |
| 过去 | açmayıbmışam | açmayıbmışsan | açmayıbmış | açmayıbmışıq | açmayıbmışsınız | açmayıbmışlar | ||
| 祈使 | açmayım | açma | açmasın | açmayaq açmayalım* |
açmayın | açmasınlar | ||
| 潜在否定 | ||||||||
| 主语非过去分词 | açammayan | |||||||
| 主语将来确定分词 | açammayacaq | |||||||
| 非主语分词 | (mənim +) açammadığım | (sənin +) açammadığın | (属施 +) açammadığı | (bizim +) açammadığımız | (sizin +) açammadığınız | (属施 +) açammadığı 或 açammadıqları | ||
| 动副词 | açammayıb | |||||||
| 一般时间分词 | açammayanda | |||||||
| 强化分词 | açammadıqca | |||||||
| 特定时间分词 | açammayarkən | |||||||
| 情态分词 | açammayaraq | |||||||
| 不定式 | açammamaq | |||||||
| 单数 | 复数 | |||||||
| 第一 | 第二 | 第三 | 第一 | 第二 | 第三 | |||
| 直陈 | 现在 | 一般 | açammıram | açammırsan | açammır | açammırıq | açammırsınız | açammırlar |
| 完成1 | açammamışam | açammamısan, açammamışsan* |
açammamışdır | açammamışıq | açammamısınız, açammamışsınız* |
açammaşmılar | ||
| 完成2 | – | açammayıbsan | açammayıb(dır) | – | açammayıbsınız | açammayıb(dır)lar | ||
| 过去 | 一般 | açammadım | açammadın | açammadı | açammadıq | açammadınız | açammadılar | |
| 连续 | açammırdım | açammırdın | açammırdı | açammırdıq | açammırdınız | açammırdılır | ||
| 完成 | açammamışdım | açammamışdın | açammamışdı | açammamışdıq | açammamışdınız | açammamışdılar | ||
| 将来 | 确定 | açammayacağam | açammayacaqsan | açammayacaq | açammayacağıq | açammayacaqsınız | açammayacaqlar | |
| 不定 | açammaram | açammarsan, açammazsan |
açammaz | açammarıq | açammarsınız, açammazsınız |
açammazlar | ||
| 过去将来 | 确定 | açammayacaqdım | açammayacaqdın | açammayacaqdı | açammayacaqdıq | açammayacaqdınız | açammayacaqdılar | |
| 不定 | açammazdım | açammazdın | açammazdı | açammazdıq | açammazdınız | açammazdılar | ||
| 条件 | 现在 | açammasam | açammasan | açammasa | açammasaq | açammasanız | açammasalar | |
| 过去 | açammasaydım | açammasaydın | açammasaydı | açammasaydıq | açammasaydınız | açammasaydılar | ||
| 虚拟 | açammayam | açammayasan | açammaya | açammayaq | açammayasınız | açammayalar | ||
| 祈使 | açammayım | açamma | açammasın | açammayaq | açammayın | açammasınlar | ||
| 注：部分变位形式可能只是假设，并非每一种变位形式都确实存在。 | ||||||||
| * 旧式或高语域 | ||||||||
派生词
参考资料
- ↑ Starostin, Sergei; Dybo, Anna; Mudrak, Oleg (2003), “*ač-”, Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill